Iedereen die in Nederland woont en inkomsten geniet, betaalt in principe inkomstenbelasting. In Nederland worden de inkomstenbronnen onderverdeeld in 3 categorieën. Deze 3 categorieën worden boxen genoemd. Vanwege deze indeling wordt het Nederlandse belastingstelsel het boxenstelsel genoemd. De hoogte van het belastingtarief hangt af van de bron van inkomen, de hoogte van het inkomen (rekening houdend met eventuele aftrekposten).

Box 1: belastbaar inkomen uit werk en woning

In box 1 worden de inkomens uit werk (loon, onderneming, uitkering, overige werkzaamheden) en eigen woning (eigen woning forfait) bij elkaar opgeteld. Van dit bedrag mogen de aftrekposten afgetrokken worden (bijvoorbeeld hypotheekrente en uitgaven voor inkomensvoorzieningen). Over het saldo is inkomstenbelasting verschuldigd, waarbij het tarief hoger wordt naarmate het saldo hoger is.

Box 2: belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang

In box 2 wordt het inkomen uit aanmerkelijk belang belast. Er is sprake van een aanmerkelijk belang als een belastingplichtige (al dan niet samen met zijn of haar partner), ten minste 5% van de aandelen bezit van een vennootschap. Hierbij wordt ook indirect aandelenbezit meegeteld. Het inkomen uit aanmerkelijk belang kan bijvoorbeeld bestaat uit dividend en winst uit verkoop van aandelen. Van dit bedrag mogen eventuele kosten afgetrokken worden. Over het saldo is inkomstenbelasting verschuldigd.

Box 3: belastbaar inkomen uit sparen en beleggen

In box 3 wordt het inkomen uit sparen en beleggen belast. Een belastingplichtige moet  op 1 januari van een jaar het saldo van bezittingen en schulden uitrekenen. Over het saldo dient de belastingplichtige, zodra het bedrag uitkomt boven een bepaald basisbedrag, 30% belasting te betalen over het fictieve rendement. Dit fictieve rendement wordt vanaf 2017 berekend met 2 percentages (1,63% en 5,5%) verdeeld over 3 schijven. Voor voorbeeldberekeningen hiervan verwijzen wij u naar de site van de belastingdienst.

De belastingbedragen van deze boxen worden bij elkaar opgeteld en als je daar de verschillende soorten heffingskortingen aftrekt resteert de te betalen inkomstenbelasting.